Τετάρτη 25 Απριλίου 2007

Χάσαμε τη ..μπάλα..

Αφεσμός! Σμηνουργία!
Όπως και να το πείς μία είναι η αλήθεια. Το φυσικό αυτό φαινόμενο από την ζωή της μελισσοκοινωνίας, είναι ο "εχθρός" (λέμε τώρα...) του μελισσοκόμου. Όταν λέω μελισσοκόμο, εννοώ βέβαια τον επαγγελματία που έχει σαν κύρια απασχόληση και βιοπορισμό τα προϊόντα της μέλισσας. Οχι τον ερασιτέχνη "μελισσολόγο" όπως του λόγου μου.. Για μένα ο αφεσμός, είναι ο μεγάλος εφιάλτης, αφού κάθε φορά που θα αποφασίσουν οι μέλισσες να την .. κάνουν.. μένω με κάτι χιλιάδες μέλισσες λιγότερες!

Όταν λοιπόν μια κυψέλη με νέα βασίλισσα βρεί έντονη ανθοφορία και η συλλογή τροφών (νέκταρ & γύρη) είναι μεγάλη, η βασίλισσα βλέποντας αυτή την αφθονία ολόγυρά της, αυξάνει δραματικά τις γέννες, οι "παραμάνες" εργάτριες ταΐζουν συνεχώς τις νεαρές κάμπιες και η φυσιολογική κατάληξη είναι σε λίγες μόνο εβδομάδες, να αυξηθεί τόσο ο πληθυσμός της κυψέλης που να μην υπάρχει πλέον ζωτικός χώρος για να δημιουργηθούν νέα κελιά για τις συνεχείς ανάγκες .. τεκνοποίησης.. Τι κάνουν τότε; Απλώς φεύγουν! Οχι όλες βέβαια. Όμως ένα μεγάλο τμήμα του μελισσιού φεύγει προς αναζήτηση .. στέγης, όπου θα εγκατασταθεί για να συνεχιστεί εκεί το ίδιο έργο..

Είναι γνωστή η μεθοδικότητα και ο προγραμματισμός που ακολουθούν απαρέγκλιτα οι μέλισσες, (οχι σαν και μας που είμαστε σχεδόν .. οτι κάτσει!!). Γι'αυτό και πολλές μερες πριν την "μεγάλη έξοδο", έχουν ήδη αρχίσει να σχεδιάζουν και να υλοποιούν το πρόγραμμα "σμηνουργία".. Αρκετές λεπτομέρειες για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχουν
αναλυτικά στο καλό άρθρο Αφεσμός που έχει αυτή η σελίδα για τον ερασιτέχνη μελισσολόγο.. Πως αντιλαμβάνονται οτι έφθασε ή ώρα, τι κάνουν για να "γεννηθεί" μια νέα βασίλισσα που θα την πάρουν στο νέο σπιτικό τους κλπ..

Αυτή είναι η διαδικασία που ακολουθεί μια κοινωνία μελισσών για να πολλαπλασιαστεί και συνήθως συμβαίνει την Ανοιξη.. δηλαδή.. τώρα! Το θέμα είναι οτι ενώ οι μέλισσες
γνωρίζουν εάν και πότε θα ..φύγουν.. εγώ ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω ακριβώς τα "σημάδια".. Σημάδια υπάρχουν και τα έχουν γράψει επανειλημμένα οι επιστήμονες στα
σχετικά βιβλία..Και οχι μόνο αυτά. Εχουν γράψει και διάφορα "κόλπα" που μπορείς να εφαρμόσεις στην κυψέλη για να αποφύγεις την ..μετανάστευση.. Οι επαγγελματίες λένε οτι τα καταφέρνουν, αν και δεν αποφεύγουν τελείως τις απώλειες αλλά σχετικά έχουν πολύ λίγες.. Εγώ οχι!

"Δώσε χώρο" για δουλειά λένε.. Μπράβο ρε μάγκες!
Piece of cake!.
Να και γω βάζω νέες κηρήθρες, μετά άλλο ένα όροφο (το κάναμε πολυκατοικία..) να έχουν να δουλεύουν οι χτίστες, να γεννά η βασίλισσα να μην υπάρχει ούτε ένα παράπονο.. Και όμως.. πανικός! Ανοίγω την περασμένη εβδομάδα ένα διόροφο που μόλις του είχα βάλει το δεύτερο πάτωμα, και τι να δω;
Βασιλικά κελιά.. κλειστά, έτοιμα δηλαδή να ανοίξουν, να βγούν οι νέες βασίλισσες να αρχίσουν το παλετιό της επικράτησης και να την κάνουν για νέες πατρίδες...

Γιατί ρε παιδιά; Τι σας λείπει γαμώ το κέρατό μου; (Θεός φυλάξει!!)
Τα χαλάω, τα έσπασα και μάλιστα από τη βιασύνη μου ούτε σκέφτηκα να πάρω τον βασιλικό πολτό από μέσα που όπως γνωρίζεται ίσως.. αυξάνει τις ορέξεις πάσης φύσεως, να... ξαραθυμίσω και τη συμβία μια και το γήρας .. ουκ έρχεται .. σόλο!!

Ησύχασα. Είπα οτι το πρόλαβα .. αυτό τουλάχιστον. Τα υπόλοιπα λίγα που έχω πάνε με το πάσο τους, να τα προλαβαίνω κιόλας..
Αμ.. δε! εχθές το πρωί εθεάθη κοντά στο μκρό μελισσοκομείο μου, σμήνος πυκνό μελισσών να κατευθύνεται προς άγνωστη κατεύθυνση.. Το τηλεφώνημα γνωστού, μου έβαλε
υποψίες οι οποίες επιβεβαιώθηκαν αργότερα το μεσημεράκι.. Ο υποψήφιος "μετανάστης" είχε σμηνουργήσει.. παρ' όλη την "φροντίδα" μου. Ο μισός περίπου πληθυσμός την
έκανε!! Εφαγαν και το πιο πολύ μέλι πριν φύγουν.. Για να έχουν γεμάτες τις κοιλιές τους ώσπου να βολευτούν στο νέο σπιτικό τους.. Οχι θα το άφηναν για μένα..
Στο λαιμό να σας κάτσει! Αχάριστες!

Τετάρτη 11 Απριλίου 2007

Η αντικατάσταση της Βασίλισσας


Στην ανθρώπινη κοινωνία η αντικατάσταση της "εξουσίας" γίνεται με πολλούς τρόπους, ποτέ όμως με τέτοια πλήρη συναίνεση και ομαδικότητα όλου του πληθυσμού, όπως στο βασίλειο των μελισσών. Ποτέ με τόσο ακριβή προγραμματισμό έως και της τελευταίας λεπτομέρειας του χρόνου και της διαδικασίας. Με αλάνθαστο τρόπο η κοινωνία των μελισσών γνωρίζει πότε ήλθε η ώρα για να αντικατασταθεί η μητέρα όλων των ατόμων της κυψέλης, η βασίλισσά τους. Ο λόγος τις περισσότερες φορές είναι τα γειρατειά, αλλά μπορεί να είναι και ένα ατύχημα, ασθένεια ή λάθος του μελισσοκόμου.

Όταν λοιπόν διαπιστωθεί από τις εργάτριες οτι η βασίλισσά τους δεν γεννά με ρυθμό ικανοποιητικό, ειδικά αυτή την εποχή όπου η επιβίωση του μελισσιού εξαρτάται απολύτως από την ικανότητα της μάννας να παράγει συνεχώς νέα αυγά, τότε δίνεται το σύνθημα και ξεκινάει η διαδικασία αντικατάστασης της βασίλισσας.
Για τους ανθρώπους βέβαια δεν ισχύουν τέτοια απίθανα..
Η εξουσία έχει πάντα τον πρώτο λόγο και στρογγυλοκάθεται στο σβέρκο μας, έστω και αν δεν παράγει πια έργο..

Πριν από 10 μέρες άνοιξα για επιθεώρηση ένα μελίσσι που έτυχε εκείνη ακριβώς την ημέρα να έχει .. γενέθλεια.. Το είχα πιάσει από σμηνουργία επέρσυ στις 30 Μαρτίου και είναι αλήθεια οτι δεν με ικανοποίησε η περσυνή του αύξηση.. Οι υποψίες μου για ηλικιωμένη βασίλισσα επιβεβαιώθηκαν όταν είδα την αρχή κατασκευής μερικών βασιλικών κελιών και κυρίως αρκετών κελιών κηφήνων. Εδώ αξίζει να αναφερθώ σε ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της διαδικασίας..

Κανονικά αυτή την εποχή οι εργάτριες δεν θέλουν να έχουν πολλούς κηφήνες (αρσενικά) να ταΐζουν. Όταν έχουν νέα βασίλισσα και πολλές γέννες, όλη τους η φροντίδα πάει εκεί και δεν αφήνουν τους κηφήνες να φάνε. Ετσι ο αριθμός των αρσενικών παραμένει αρκετά χαμηλός.. αφού τους είναι άχρηστοι!!
Όταν όμως αποφασιστεί από την κοινωνία τους οτι ήλθε η ώρα για νέα βασίλισσα, τότε ασφαλώς θα χρειαστούν και τα αρσενικά για να την γονιμοποιήσουν. Τότε λοιπόν κατασκευάζουν πολλά ειδικά κελιά για κηφήνες που είναι λίγο μεγαλύτερα και τα αυγά που τοποθετεί η βασίλισσα εκεί, ως διά μαγείας .. εξελίσονται σε κηφήνες-αρσενικά. Θα χρειαστούν περίπου 100 αρσενικά για την γαμήλεια πτήση κάθε βασίλισσας..
20 ημέρες λοιπόν πριν να ενηλικιωθεί η νέα παρθένα τους βασίλισσα, αρχίζει η κατασκευή κηφηνοκελιών, ώστε η ενηλικίωσή τους να συμπέσει με αυτή της νέας μάννας..

Η νέα και παρθένα βασίλισσα όταν ενηλικιωθεί, θα πετάξει έξω από την κυψέλη ακολουθούμενη από όλη αυτή την στρατειά των επίδοξων μνηστήρων, ως νέα .. Πηνελόπη.. αλλά οχι και τόσο πιστή όσο η μυθική σύζυγος του Ομηρικού Οδυσσέα.. μια και κατά την διάρκεια της πτήσης, θα δεχθεί το σπέρμα αρκετών από τους αρσενικούς που την καταδιώκουν σε μια κούρσα ανταγωνισμού και τελικού θανάτου τους... Το σπέρμα που θα δεχθεί είναι αρκετό για μια συνεχή και καθημερινή γονιμοποίηση των αυγών της για όλη την διάρκεια της ζωής της.. Μια και έξω!!

Η νέα βασίλισσά μας επιστρέφει θριαμβευτικά στην κυψέλη και αρχίζει να γεννάει με όλη την νεανική της ορμή.. Εάν η παλιά βασίλισσα ζεί ακόμη.. θα συνυπάρξουν για λίγο δάστημα, αντίθετα με κάθε άλλη περίπτωση όπου η πιο δυνατή θα σκοτώσει την αντίπαλό της!!

Εχθές άνοιξα πάλι το μελίσσι αυτό να δώ πως εξελίσσεται η όλη διαδικασία και με χαρά είδα οτι μάλλον έχει ήδη μια νέα και γονιμοποιημένη βασίλισσα.. Οι γέννες έχουν επεκταθεί σε 2 παραπάνω κηρήθρες με πλήρη κάλυψη κλειστού γόνου. Αυτό δεν ήταν δυνατόν να γίνει με την παλιά βασίλισσα μια και το είχα παρατηρήσει για όλο το καλοκαίρι επέρσυ.. Επίσης πολλά είναι τα κηφηνοκελιά τα οποία είναι άδεια πια!!
Μια καινούργια εποχή για την κυψέλη άρχισε..

Σάββατο 7 Απριλίου 2007

Αναστάσιμα... ραντίσματα


Ο καιρός βοηθάει αυτές τις μέρες γαι το δεύτερο ράντισμα του αμπελιού, έστω και αν έχουμε Πάσχα.. Γιορτή είναι και το ράντισμα.. τουλάχιστον για μένα, μια και μου δίνει την ευκαιρία να περπατήσω ξανά και ξανά όλες τις μικρές σκάλες με τις λίγες ρίζες που έχω..

Το αμπέλι τώρα είναι στη φάση που οι τρυφεροί νέοι βλαστοί του έχουν μήκος από πέντε έως δέκα εκατοστά και σύμφωνα με τις υποδείξεις του Συνδέσμου μας... ήλθε η ώρα για τον Βορδιγάλειο πολτό.. Καλό όνομα έχει, αλλά θα ήταν καλύτερα να μην τον χρειαζόταν τ'αμπελάκι μου!

Θυμάμαι οτι το 1984 που έβαλα τις πρώτες ρίζες σε δυο-τρεις σκάλες του χωραφιού, ιδέα δεν είχα για φάρμακα και ούτε έβαλα ποτέ τίποτα έως και πριν λίγα χρόνια.. Τα σταφύλια μου ήταν πάντα υγειέστατα και το κρασί πολύ καλό..

Όπως όλα τα πράματα στη φύση που έχουν μια πορεία .. προς τα κάτω.. έτσι και στ'αμπέλι μου ήλθαν οι ασθένειες.. Μια το ένα μια το άλλο, την ώρα που ήταν να γιαλίσουν οι ρώγες... τις έπιανε η "μούχλα" και σάπιζαν και μαζί και η ψυχή μου μαύριζε!!

Έτσι αναγκάστηκα και γω να μάθω τα ραντίσματα, το θειάφισμα και τα ρέστα, ώστε να μπορώ να πιώ λίγο κρασάκι το χειμώνα. Κρασί από τη δική μας γη και ποτισμένο με τον δικό μας τον ιδρώτα είναι .. πιο γλυκόπιοτο απ' όλα..

Δεν δέχομαι κουβέντα πάνω σ'αυτό!!

Τετάρτη 4 Απριλίου 2007

Τ'αυγά και τα κουλούρια


Από τα πολλά έθιμα που τηρούνται αυτές τις μέρες ευλαβικά, αυτά που πάντα με ενθουσίαζαν, είναι το βάψιμο των κόκκινων αυγών και τα Πασχαλινά κουλουράκια..
Το βράδυ της Μ.Τετάρτης πάντα έπιανε η μάνα μου αυτές τις δουλειές αρχίζοντας από τα αυγά. Την βοήθαγα πάντα στο βάψιμο τρίβοντας τα φρεσκοβαμένα αυγά με λινό πανί βουτηγμένο ελαφρά στο λάδι. Τα κόκκινα αυγά έπαιρναν τότε ένα λαμπρό κόκκινο και γιαλιστερό χρώμα και φάνταζαν σαν ψεύτικα στο πανέρι στημέση του τραπεζιού μας στη μικρή σάλα..
Θυμάμαι την μάνα μου να μου λέει την ιστορία του έθιμου. Την είχα ακούσει τόσες φορές αλλά πάντα μου άρεσε.
Ήταν λέει μια χωριανή με ένα καλάθι γεμάτο αυγά που μόλις είχε πάρει από το κοτέτσι της. Τότε κάποιοι περαστικοί της είπαν την είδηση οτι ο Χριστός αναστήθηκε..Εκείνη δεν τους πίστεψε, λέει, και είπε τότε οτι αν ήταν αλήθεια να δεί τα αυγά της κόκκινα..Τα αυγά έγιναν με μιας κόκκινα και το νέο θαύμα μεταδόθηκε γρήγορα..
Εγώ είχα ακούσει και άλλες ..εκδοχές αλλά η παραπάνω με συγκινούσε τόσο πολύ, που πολλές φορές θυμάμαι έπιανα τον εαυτό μου να κάνει παρόμοιες "ευχές" περιμένοντας το θαύμα..

Τα κουλούρια ήταν το μεγάλο γεγονός της Μ.Πέμπτης. Όλο το σπίτι μύριζε ζυμάρια. Και οταν έρχονταν ψημένα κι' έτοιμα πάντα εύρισκα τρόπο να αρπάξω ένα και να τρέξω έξω, έχοντας ξοπίσω μου την μάνα μου να μου σέρνει τα ..σχολιανά της..
Ξυπνάγαμε πάντα νωρίς κι' επιανε το ζύμωμα γιατί έφιαχνε τόσα κουλούρια που γέμιζαν μια μεγάλη κατάμαυρη "λαμαρίνα" που μας την είχε δώσει ο φούρναρης .. Και καθώς ζύμωνε με δύναμη το ζυμάρι, μούλεγε την χιλιοειπωμένη ιστορία για το πως έμαθε να ζυμώνει..
Ήταν λέει στα δώδεκά της χρόνια όταν για πρώτη φορά την άφησε η μάνα της να ζυμώσει.. Την έδειξε πως θα ζουλάει με δύναμη την ζύμη, πως θα την γυρνά ξανά και
ξανά, πως θα ρίχνει λίγο αλεύρι στο ξύλινο τραπέζι μας για να μην κολλά.. Κι' εκείνη ζύμωνε με όλη της δύναμη για να δείξει την δεξιοσύνη της..
Σύντομα όμως τα χέρια της δεν υπάκουαν πια τόσο καλά, κουράστηκε και ρώτησε την μάνα της για πόσο ακόμη πρέπει να ζυμώνει..
Η γιαγιά μου της είπε τότε.."Μέχρι να ιδρώσει ο κώλο,ς.."..
Κι' εκείνη ζύμωνε, ζύμωνε και κάθε τόσο έβαζε το χέρι της και ..δοκίμαζε να δεί αν ..είχε ιδρώσει ο κώλος της..
Την σταμάτησε η γιαγιά μου όταν πια είχε γεμίσει τον κώλο της ..ζυμάρια!!

Κυριακή 1 Απριλίου 2007

Πρωταπριλιά σήμερα!



Δεν ξέρω γιατί, αλλά βλέποντας σήμερα την παραπάνω εικόνα ενός υπέροχου Μυκονιάτικου "χωριού" του παρελθόντος, σκέφτομαι οτι ανήκει πλέον σε είδος εξαφανισμένο.. σαν πρωταπριλιάτικο ψέμα!
Ποιός να πιστέψει οτι κάποτε υπήρξε!
Καλό μήνα!